Kompanzasyon

Kompanzasyon Nedir?

\n

Teknik olarak,
Voltaj ile akım arasında, idealde faz farkı olmaz. Endüktif ya da Kapasitif yüklerin oluşturduğu etki neticesinde, akım sinyalinin, voltaj sinyaline göre maximum ±90 derecelik fazı kayar. Endüktif ve Kapasitif etki neticesinde oluşan voltaj ve akım sinyali arasındaki faz kaymasını düzelterek, ideale yakın (0 derecede) sabit tutmaya yarayan işleme KOMPANZASYON denir.
Pratikte ise,
Elektrik sisteminde, elektrik motoru, bobin vb, mıknatıslanma etkisi ile elektrik enerjisini yine elektrik enerjisine ya da farklı bir enerjiye çeviren cihazların, bu mıknatıslanma etkisi ile faz akımını geri kaydırmasından veya faz akımını ileri kaydırmasından (kapasitif güç oluşturmasından)dolayı, şebeke üzerinde yaratmış oldukları kapasitif reaktif gücü dengeleme ve fazın akımını olması gereken konuma geri çekme işlemine KOMPANZASYON denir.

\n

ENDÜKTİF REAKTİF:

\n

\n

Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi kırmızı işaretli olanmavi renkli akım sinyalinin gerisinde kalmıştır.Buda burada endüktif reaktif güç oluşmasına neden olmaktadır. Dikkat edilirse Yeşil olan kısımlar kullanılan akım yoğunluğudur, yani akımın tamamını kullanamamaktayız. Akımın kullanılamayan kısmı sarı olan kısımlardır Buda endüktif reaktif güçtür.Sistem içerisinde hiç bir işe yaramamakta ve şebekeden daha fazla akım çekilmesine neden olmaktadır. Endüktif reaktif güç şimdiki uygulamaya göre Sozlesme gucu 50 KVA’nin altinda kalan isletmelerde Aktif gücün %33’ünü geçiyorsa geçtiği oran kadar Elektrik İdaresi tarafından Enduktif Reaktif aşım ücreti alınır. Sozlesme gucu 50 KVA’nin ustunde olan isletmelerde ise bu oran %20’dir. Kompanzasyonun önemi sadece Reaktif bedel aşımını ödememek değil aynı zamanda kullandığımız enerjinin daha kaliteli kulanılmasını sağlamaktır. Şöyle bir örnek verirsek 2Kw'lık bir güçle çalışan bir motorumuz, eğer sistemde %50'lik bir indüktif reaktif güç yaratıyorsa Bu motorun çalışabilmesi için şebekeden 4Kw'lık bir güç çekmesi lazımdır. Cunku 2Kw'la motor calisacak 2Kw ise enduktif Reaktif olarak geri donerek ana Trafo'yo zorlayacaktir.

\n

KAPASİTİF REAKTİF :

\n

\n

Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi kırmızı işaretli olan faz sinyali mavi renkli akım sinyalinden ileridedir. Buda burada kapasitif reaktif güç oluşmasına neden olmaktadır. Dikkat edilirse Yeşil olan kısımlar kullanılan akım yoğunluğudur, yani akımın tamamını kullanamamaktayız.Akımın kullanılamayan kısmı sarı olan kısımlardır Buda kapasitif reaktif güçtür.Sistem içerisinde hiç bir işe yaramamakta ve şebekeden daha fazla akım çekilmesine neden olmaktadır. Kapasitif reaktif güç şimdiki uygulamaya göre Sozlesme gucu 50 KVA'nin altinda kalan isletmelerde Aktif gücün %20'sini geçiyorsa geçtiği oran kadar Elektrik İdaresi tarafından Kapasitif Reaktif aşım ücreti alınır. Sozlesme gucu 50 KVA'nin ustunde olan isletmelerde ise bu oran %15'dir. Kompanzasyonun önemi sadece Reaktif bedel aşımını ödememek değil aynı zamanda kullandığımız enerjinin daha kaliteli kulanılmasını sağlamaktır. Şöyle bir örnek verirsek 2Kw'lık bir güçle çalışan bir motorumuz, eğer sistemde %50'lik bir kapasitif reaktif güç yaratıyorsa Bu motorun çalışabilmesi için şebekeden 4Kw'lık bir güç çekmesi lazımdır. Cunku 2Kw'la motor calisacak 2Kw ise kapasitif Reaktif olarak geri donerek ana Trafo'yo zorlayacaktir.

\n

KOMPANZASYON SAĞLANMIŞ ( OMİK );

\n

\n

Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi kırmızı işaretli olan faz sinyali mavi renkli akım sinyali ile aynı periyottan geçmektedir. Dikkat edilirse yeşil bölge yani akım tam olarak kullanılmakta, kullanılamayan hiç bir bölge bulunmamaktadır.Bu tüm sistemlerde olması istenen bir durumdur. İyi bir kompanzasyon devresi yapılırsa ve 3 faz da bu şekilde ayarlanırsa ne reaktif ındüktif ne de reaktif kapasitif bölge oluşur. Şöyle bir örnek verirsek 2 Kw'lık bir güçle çalışan bir motorumuz, eğer sistem yukarıdaki gibi kompanze edilirse 2 Kw.lık bir yükle çalışacak demektir. (alıntıdır..)